TKI Bouw en Techniek wenst jou fijne feestdagen en een innovatief 2023!
Wij gaan in 2023 een innovatiesprong maken met onze sector. Spring je mee? Dat kan door mee te doen aan een van onze drie innovatieprogramma’s. Ook kun je werken aan innovaties in een consortium of publiek-private samenwerking. Wil je een nóg grotere rol spelen in TKI Bouw en Techniek? Word dan programmamanager!
Het consortium Industriële Modulair Prefab dat vanaf 2021 werkt aan innovaties op het gebied van Emissieloos Bouwen groeide in 2022 fors, van rond 50 naar ruim 80 bedrijven en kennisinstellingen. TNO is kennispartner in een aantal projecten en levert de regisseur die met alle partijen een programmatische en adaptieve manier van innoveren vormgeeft.
Dit leverde in 2022 de eerste concrete resultaten op zoals het modulair gebouwde National Pavillion dat op de Floriade veel aandacht heeft getrokken. Dit project heeft ook de Innovatie Award 2022 van Cobouw gewonnen. Een ander project uit het programma stond ook op de Floriade: ‘Exploded view beyond building’. Dit fieldlab voor opschaling van biobased bouwmaterialen heeft de shortlist van de Dezeen Awards 2022 gehaald. Een laatste voorbeeld is een systeemontwerp en de eerste serieproducten van een 2D-gevelelement waarmee NOx en CO2 emissies worden gereduceerd ten opzichte van bestaande gevelelementen. Een van de oplossingen wordt momenteel toegepast in het Fibonacci project dat gebouwd wordt in het Oostelijk Havengebied van Amsterdam.
Meer weten? Lees het laatste kwartaalverslag van Emissieloos bouwen.
Een duurzame, comfortabele en gezonde woning moet voor iedereen sneller realiteit worden. Met dit doel voor ogen bundelen De Bouwcampus, Stroomversnelling, TKI Bouw en Techniek en TKI Urban Energy de krachten in het nieuwe programma Verbouwstromen. De vier organisaties combineren in het programma hun kennis, expertise en netwerken op het gebied van energietransitie, klimaatadaptatie en natuurinclusief en circulair bouwen. Verbouwstromen wil de verduurzaming van de bestaande woningvoorraad versnellen door opschaalbare en voorspelbare renovatiestromen te creëren.
Op 25 oktober jl. ondertekenden (v.l.n.r. op de foto) bestuursvoorzitter Teun Bokhoven van TKI Urban Energy, bestuursvoorzitter Doekle Terpstra van TKI Bouw en Techniek, bestuursvoorzitter Leen van Dijke van Stroomversnelling en bestuurslid Rob Haans van De Bouwcampus de samenwerkingsovereenkomst ter oprichting van Verbouwstromen. De vier organisaties legden daarin onder meer vast een lerend en adaptief programma te willen vormgeven dat zich snel kan aanpassen als de omstandigheden daar om vragen.
Samen met bouwers, installateurs, toeleveranciers, woningcorporaties, verhuurders en woningeigenaren wil Verbouwstromen renovatiestromen ontwikkelen die het benodigde tempo en volume hebben om de klimaatdoelstellingen voor 2030 en richting 2050 te kunnen realiseren. Samenwerkingsverbanden waarin vraag- en aanbodzijde de handen ineenslaan zijn daarbij cruciaal. Verbouwstromen gaat deze kansrijke samenwerkingsverbanden ondersteunen en versterken. Het programma werkt samen met hen aan het wegnemen van knelpunten die opschaling in de praktijk belemmeren, baant het pad voor kansrijke initiatieven en stimuleert nieuwe manieren van werken in de (ver)bouw.
Verbouwstromen richt zich op aanbieders van opschaalbare verduurzamingsconcepten, duurzame (ver)bouwers die willen samenwerken om tot versnelling te komen en woningeigenaren die liever vandaag dan morgen hun bezit willen verduurzamen. Ambitieuze samenwerkingsverbanden van vraag en aanbod die zich in de doelstelling van Verbouwstromen herkennen en veel sneller grote aantallen woningen willen verduurzamen, kunnen vanaf voorjaar 2023 in aanmerking komen voor kennis en ondersteuning vanuit het team Verbouwstromen.
Met de focus op innovatie in de bouw levert Verbouwstromen een bijdrage aan de doelen van het Programma Versnelling verduurzaming Gebouwde Omgeving (PVGO). Verbouwstromen wordt daarom mede mogelijk gemaakt door steun van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Op www.verbouwstromen.nu verschijnt binnenkort meer informatie. Wil je contact met het team Verbouwstromen? Of je alvast aanmelden voor de nieuwsbrief van Verbouwstromen? Stuur dan een bericht naar info@verbouwstromen.nu.
Naar aanleiding van de feedback die we eerder dit jaar ontvingen van de Nationaal Groeifondscommissie wordt er hard gewerkt aan de update van ons NGF-voorstel Toekomstbestendige leefomgeving. We focussen hierbij sterk op twee onderwerpen: 1. Datagedreven beheer en onderhoud voor levensduurverlenging van infrastructuur en 2. Industriële prefab en biobased bouwen van gebouwen. Beide worden geïntegreerd in een ecosysteemaanpak waarbij de nadruk ligt op human capital en cultuur. Deze aanpak wordt sterk ingebed in flankerend beleid van de overheid zodat de impulsinvestering vanuit het Groeifonds tot een verhoging van de arbeidsproductiviteit van de sector, exportkansen en een blijvende verandering van het innovatielandschap van de ontwerp-, bouw en technieksector kan leiden. In maart/april 2023 verwachten we de reactie.
Reservering van € 100 miljoen biedt erkenning van belang innovatie-ecosysteem voor een toekomstbestendige leefomgeving
Het Kabinet heeft op 14 april jl. bekend gemaakt dat het Nationaal Groeifonds een reservering toekent van € 100 miljoen voor het voorstel ‘Toekomstbestendige Leefomgeving: Transitie naar Emissievrije, Circulaire en Klimaatbestendige Gebouwen en Infrastructuur’. Het voorstel is opgesteld door TKI Bouw en Techniek (voorheen BTIC) samen met het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en 187 partners vanuit de ontwerp-, bouw- en technieksector. De commissie erkent het belang van innovatie in deze sector voor de Nederlandse economie, maar heeft positief kritische kanttekeningen gemaakt bij de opzet van het huidige voorstel. De indieners zullen een aangescherpt plan indienen om aanspraak te maken op het gereserveerde bedrag.
Van de 35 aanvragen in deze tweede ronde van het Nationaal Groeifonds zijn er 28 voorstellen toegekend met in totaal 5 miljard euro. Daarnaast wordt 1,3 miljard euro gereserveerd voor voorstellen waar extra onderbouwing en detaillering voor nodig is, waaronder 100 miljoen euro voor het TKI Bouw en Techniek-voorstel. Minister Micky Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat meldde tijdens de persconferentie dat het Kabinet het advies van de NGF-beoordelingscommissie in zijn geheel over heeft genomen: “Ieder voorstel draagt bij aan de toekomst van Nederland”.
De indieners van het voorstel hadden op volledige toekenning gehoopt, maar zijn blij met deze reservering. Het Kabinet erkent hiermee de noodzaak tot investering in een innovatie-ecosysteem voor de ontwerp-, bouw- en technieksector om de grote maatschappelijke uitdagingen aan te pakken. Het ministerie onderzoekt welke consequenties de feedback van de commissie heeft voor de uitvoering van het totale plan en voor de zes consortia die startklaar stonden. Ferdi Licher, directeur bouwen en energie van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: “Er is met 187 partners hard gewerkt aan dit voorstel. De komende maanden gaan wij de kracht van de samenwerking omzetten in een klinkend resultaat.”
Maxime Verhagen, voorzitter van Bouwend Nederland: “De werkwijze van open innovatie binnen consortia van TKI Bouw en Techniek heeft zichzelf de afgelopen jaren bewezen. De toekenning van een reservering uit het Nationaal Groeifonds geeft een aanmoediging om dit innovatie-ecosysteem voor de ontwerp-, bouw- en technieksector verder uit te bouwen.”
Lees hier de samenvatting van het ingediende voorstel.
Lees hier een toelichting op de startconsortia van het ingediende voorstel.
Bekijk hieronder de videotoelichting op het ingestuurde voorstel.
Op 1 december 2022 start William van Niekerk als directeur van TKI Bouw en Techniek, het Topconsortium voor Kennis en Innovatie voor ontwerp-, bouw- en techniek dat op 1 juli dit jaar is opgericht als opvolger van het BTIC. William kijkt ernaar uit leiding te geven aan de organisatie die het samen met overheden, marktpartijen, kennisinstellingen en de publieke omgeving mogelijk maakt om te komen tot een CO2-vrije en toekomstbestendige gebouwde omgeving in 2050. William: “De wereld verandert snel en tegelijkertijd is de wens en noodzaak om de gebouwde omgeving te verbeteren groot. Dat betekent dat we nieuwe ideeën moeten ontwikkelen die ons vooruit helpen. Met innovatie kun je systematisch doorbraken ontwikkelen waarmee we beter worden. Als dat lukt, kunnen we ons land duurzamer maken en de sector succesvoller laten zijn. Ik ben ervan overtuigd dat onze gezamenlijke aanpak daartoe leidt.”
Doekle Terpstra, voorzitter van het dagelijks bestuur van TKI Bouw en Techniek: “Als bestuur zijn wij bijzonder blij met de aanstelling van William als directeur. Hij brengt veel relevante werkervaring mee en heeft een duidelijke visie op innovatie. Het managementteam van TKI Bouw en Techniek heeft de afgelopen periode al veel bereikt, onder meer met de opzet van drie innovatieprogramma’s. Ik heb er alle vertrouwen in dat we met de komst van William innovatie in de ontwerp-, bouw- en technieksector nóg meer vaart kunnen geven.’’
William van Niekerk (52) is in Delft afgestudeerd in de Civiele Techniek. Ruim 25 jaar werkte hij bij verschillende bouwondernemingen, adviesbureaus en als opdrachtgever in diverse directiefuncties. Daarnaast was hij bestuurlijk actief bij onder ander KIVI, de Bouw Informatie Raad en Topsector Water en vervulde hij bestuurlijke rollen in de sector als voorzitter van Bewuste Bouwers en voorzitter van de Nederlandse Waterstof en Brandstofcel Associatie. De afgelopen jaren was William partner en adviseur van directies bij een consultancy op het gebied van transformaties en transacties. Momenteel is William toezichthouder bij verschillende organisaties op het gebied van vastgoed, circulariteit, energie en water. Sinds 2007 is William actief op het gebied van duurzaamheid. Zo heeft hij aan de basis gestaan van de CO2-Prestatieladder en prijzen mogen ontvangen op het gebied van klimaatactie en verantwoord ketenbeheer.
William: “De ontwerp-, bouw- en technieksector gaat voor het eerst in Nederland op grote schaal langjarig samen innoveren om onze gebouwde omgeving duurzaam beter te maken. De grote uitdagingen op het gebied van woningtekorten, verouderende infrastructuur en nuttig en noodzakelijk hergebruik van grondstoffen worden opgepakt. Het is een unieke kans voor mij om hier vanuit de functie van directeur TKI Bouw en Techniek een bijdrage aan te leveren.”
Graag stellen wij de voorzitters aan je voor van de Programma-adviesraden (PAR) van onze drie programma’s (van links naar rechts):
Elk programma wordt in 2022 verder ingevuld in samenspraak met de PAR.
Met de komst van TKI Bouw en Techniek komt meer geld en menskracht beschikbaar voor het ondersteunen van bedrijven bij het innovatieproces. Welke rol speelt TKI Bouw en Techniek als het gaat om kennis- en innovatieontwikkeling? Hoe kunnen marktpartijen zoals BAM hun voordeel halen uit strategische en langdurige samenwerkingen in de vorm van consortia? MT-lid Richard Mulder ging erover in gesprek met Tom Jongen van BAM Specials in de Koninklijke Bouwend Nederland podcast ‘De Bouw maakt het!’.
Richard: “Innovatie draait niet alleen om producten, maar ook om processen inrichten en samenwerkingen vormgeven. Een innovatie-ecosysteem is een organisch proces van continu innoveren. Wij zorgen er ook voor dat innovaties hun weg vinden in het onderwijs.”
Tom: “Het is belangrijk om schaalbaarheid te creëren en niet alleen op projectniveau te innoveren.”
Beluister hier de podcast ‘TKI Bouw en Techniek werkt als innovatiemakelaar zonder courtage’.
Voor iedereen moet een duurzame woning binnen handbereik komen. Daarom neemt het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verschillende maatregelen, zoals het aanpakken van alle slecht geïsoleerde woningen en gebouwen voor 2030. Er is extra aandacht voor mensen met een kleine portemonnee. Door nieuwe financieringsmogelijkheden wordt het ook voor hen mogelijk om hun woning betaalbaar te kunnen isoleren.
In het programma Versnelling Verduurzaming Gebouwde Omgeving ligt de focus op het besparen van energie en betere isolatie. Het doel is om 2,5 miljoen woningen te isoleren en 1 miljoen hybride warmtepompen in de bestaande bouw te installeren tot en met 2030. Ook komt er een bijmengverplichting voor groengas.
Hoe het ministerie dit wil bereiken, lees je hier.
TKI Bouw en Techniek is in samenspraak met TKI Urban Energy, de Stroomversnelling en De Bouwcampus bezig om de inhoud mede te bepalen voor Programmalijn 5: Innovatief en duurzaam bouwen. Er hebben al diverse werksessies plaatsgevonden om een team te vormen. Voor de uitvoering van het programma zullen Kansrijke Samenwerkingsverbanden opgezet worden. Houd de ontwikkelingen in de gaten en haak aan!
De uitstoot van stikstof in de bouw moet omlaag. De komende 2,5 jaar trekt de overheid daarom 50 miljoen euro uit binnen de routekaart Schoon en Emissieloos Bouwen voor een kennis- en innovatieprogramma dat zich richt op emissiearm bouwen. TKI Bouw en Techniek (nog gestart vanuit het BTIC) heeft het programma in 2021 samen met partners opgezet. Emissieloos Bouwen is onderverdeeld in 7 deeltrajecten. Onder penvoerderschap van TNO is een consortium van 59 partijen aan de slag gegaan met het deeltraject Industriële Modulaire Prefab (IMP). Haak hierbij aan en dien vóór 30 september een projectvoorstel in!
Het overkoepelende Emissieloos Bouwen heeft als doelstelling om met innovaties en aanpassingen in het bouwproces de uitstoot van stikstof, CO2 en fijnstof in de bouw terug te dringen. De ambities van het onderzoeksprogramma zijn:
Het programma heeft verschillende deeltrajecten die deels parallel uitgevoerd worden door TNO, Topsector Logistiek en digiGO. Het deeltraject IMP draagt met 3 programmalijnen bij aan het onderzoeksprogramma Emissieloos Bouwen:
Binnen het onderdeel onder regie van TNO lopen momenteel al een aantal deelprojecten. Bekijk deze in de laatste voortgangsrapportage van kwartaal 1 2022.
Partijen uit de bouwsector kunnen zich op verschillende momenten gedurende de looptijd van het deelproject IMP aansluiten. De eerstvolgende sluitingsdatum is op vrijdag 30 september 2022 om 17:00 uur. Houd rekening met onderstaande randvoorwaarden bij het indienen van een projectvoorstel. Alleen een projectvoorstel dat voldoet aan de randvoorwaarden nemen we in behandeling.
Randvoorwaarden:
Na het indienen van het projectvoorstel bij programmamanager Mario de Rooij beoordeelt een onafhankelijke programmaraad het voorstel. Het voorstel inclusief advies van de programmaraad gaat naar het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, ter besluitvorming voor financiering.
Download de programmavoorwaarden
Informatiepakket Emissieloos Bouwen
Neem contact op met programmamanager Mario de Rooij voor meer informatie: M +31 (0)65 136 21 78 / E mario.derooij@tno.nl.
Ben jij gedreven om de topuitdagingen in de ontwerp-, bouw- en technieksector aan te pakken? Heb je aantoonbare ervaring met innovatie en het opzetten van programma’s om dit te stimuleren? En ben jij dé aangewezen persoon om een organisatie op te zetten en in te richten? Dan zoeken we jou als onze nieuwe directeur!
Klimaatadaptief en natuurinclusief bouwen, realisatie van 1 miljoen nieuwbouwwoningen, vervangen en renoveren van tienduizenden bruggen, viaducten en tunnels en reduceren van gebruik van primaire grondstoffen in de bouw: dit zijn topuitdagingen waarvoor innovatieve oplossingen nodig zijn. Op 1 juli jl. is TKI Bouw en Techniek opgericht. Dit Topconsortium voor Kennis en Innovatie zet zich maximaal in om de innovaties voor deze uitdagingen tot stand te brengen.
Lees de vacaturebeschrijving en stuur vóór 1 september jouw motivatie naar nathalie.vandalen@tki-bouwentechniek.nl en richard.mulder@tki-bouwentechniek.nl. Wie weet sta jij straks aan het roer van TKI Bouw en Techniek!