Auteur: communicatie@tki-bouwentechniek.nl

De KIC-call (NWO) ‘Digitalisering van Energierenovaties in de Gebouwde Omgeving’ is geopend. KIC-calls zijn missiegedreven calls die volgen uit het nationale kennis- en innovatie convenant, waar de missiegedreven meerjarige innovatie programma’s van onder andere TKI Bouw en Techniek deel van uitmaken. Voor deze call kunnen consortia van onderzoekers, bedrijven en maatschappelijke organisaties een onderzoeksvoorstel indienen voor de ontwikkeling van innovatieve digitale oplossingen om versnelling van de energierenovaties en daarmee een verduurzaming van de bestaande gebouwde omgeving te realiseren. De deadline voor de vooraanmelding is 4 april 2024 en de deadline voor de volledige aanvraag is 3 oktober 2024. Voor de KIC-call is ruim 5 miljoen aan subsidie beschikbaar. 

Het doel van deze call is om innovatieve digitale oplossingen te ontwikkelen om versnelling van de energierenovaties en daarmee de verduurzaming van de bestaande gebouwde omgeving te realiseren. Dit in lijn met de missiegedreven innovatieprogramma’s van TKI Urban Energy rondom Versnelling van energierenovaties in de gebouwde omgeving en TKI Bouw en Techniek rondom Levensduurverlenging gebouwde omgeving. Digitalisering biedt kansen om de uitvoeringscapaciteit te optimaliseren en uit te breiden. Voorbeelden hiervan zijn het gebruik van data voor snellere besluitvorming, het vervangen van mens-werk door (semi)-automatische machines, of het standaardiseren van de gehele toeleveringsketen om deze te kunnen opschalen.

Door de inzet van digitale oplossingen kunnen mensen, processen en systemen beter worden benut en renovaties op grotere schaal worden uitgevoerd. Ook bieden deze oplossingen mogelijkheden voor businessmodellen, waarin ruimte is voor economisch groeivermogen, ontwikkeling van human capital en duurzaam ondernemen.

Matchmaking bijeenkomst 7 februari 2024

Op woensdag 7 februari 2024 faciliteert NWO een matchmakingsbijeenkomst voor deze call. Het doel van deze matchmaking is om onderzoekers uit verschillende wetenschapsdisciplines en praktijkorganisaties, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties bij elkaar te brengen en te verbinden, om zo tot interdisciplinaire onderzoeksvoorstellen en vernieuwende consortia te komen.

Aanmelden voor Matchmaking bijeenkomst

Voorwaarden voor aanvragen

De energietransitie is een complexe maatschappelijke uitdaging die te veelomvattend is om vanuit één discipline te benaderen. Onderzoekers uit alfa, bèta en gamma disciplines, evenals onderzoekers aan hogescholen, worden uitgenodigd om samen te werken met het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties om een gezamenlijk projectvoorstel voor deze call in te dienen. Een aanvraag moet bestaan uit een interdisciplinair consortium die samen tenminste twee van de drie wetenschapsgebieden (alfa, bèta, gamma) omvatten, waaronder altijd de bètawetenschappen. Naast de hoofd- en medeaanvrager(s) bestaat een consortium altijd uit tenminste twee of meer co-financier(s), waarvan tenminste één private partij, mogelijk aangevuld met één of meer samenwerkingspartner(s).

Aanvragen kunnen in deze call een budget van minimaal € 750.000 tot maximaal € 2.000.000 aanvragen. NWO financiert minimaal 51% en maximaal 70% van de totale projectomvang; de rest van de financiering bestaat uit cofinanciering door publieke of private partijen.

De maximale looptijd van het voorgestelde project is 6 jaar.

Meer informatie

Wil je meer weten over de call, de voorwaarden of wil je een aanvraag doen? Zie dan de website van NWO

Op 11 januari 2024 is het startschot gegeven voor het versnellingsprogramma Toekomstbestendig Bouwen. Met de kracht van een multidisciplinair team hebben zeven veelbelovende startups de weg ingeslagen naar duurzame groei. Hun focus ligt op innovatieve oplossingen die bijdragen aan een emissievrije, circulaire en klimaatbestendige leefomgeving.

Toekomstbestendig Bouwen wordt georganiseerd door regionale ontwikkelingsmaatschappijen NVNOM, ROM InWest, Horizon Flevoland en ROM Utrecht Region. Het programma is onderdeel van het Nationaal Groeifonds programma Toekomstbestendige Leefomgeving.

De volgende startups nemen deel aan de eerste ronde van het programma:
Pretty Plastic
Beecot BV
Inside Out
Rawblox
SAM Panels
WikiHouse
BouwBoeren

Een nieuwe ronde van de regeling Missiegedreven Onderzoek, Ontwikkeling en Innovatie (MOOI) gaat van start. Vanaf 19 maart 2024 tot 18 april 2024 kunnen samenwerkingsverbanden hun project vooraanmelden via RVO. Voor de drie thema’s elektriciteit, gebouwde omgeving en industrie is in totaal 61 miljoen subsidie beschikbaar, waarvan 20 miljoen is gereserveerd voor innovaties binnen de missie ‘Gebouwde omgeving’. Deze missie sluit aan op de meerjarige missiegedreven innovatieprogramma’s van TKI Bouw en Techniek.

De MOOI-regeling stimuleert innovatieve oplossingen die de CO2-uitstoot in Nederland verminderen en bijdragen aan een CO2-vrije leefomgeving tegen 2050. Deze regeling richt zich op onderzoeks- en ontwikkelingsprojecten die worden uitgevoerd in samenwerkingsverbanden en vallen binnen de missies elektriciteit, gebouwde omgeving en industrie.

De missie ‘Gebouwde omgeving’ richt zich op schaalbare innovaties die reageren op de grootschalige verduurzamingsopgave van bestaande woningen en utiliteitsgebouwen. De projecten die binnen de MOOI-regeling worden goedgekeurd dragen bij aan de noodzakelijke systeemverandering die nodig is voor een CO2-vrije gebouwde omgeving in 2050. Deze projecten betrekken gebruikers, gebouweigenaren en bouwers bij een bredere beweging en inspireren hen om hun gebouwen en wijken te verduurzamen. Deze projecten dragen ook bij aan de transformatie van de bouw- en technieksector, waarbij duurzaamheid als uitgangspunt centraal staat in al haar facetten.

Projecten die in aanmerking komen voor deze MOOI-regeling dragen bij aan het verminderen van CO2-uitstoot door energiebesparing, duurzaam materiaalgebruik, leveren een positieve impact op de kwaliteit van de leefomgeving, de milieukwaliteit (bodem, lucht en water), biodiversiteit en de gezondheid (bodem, lucht en water).

Het thema gebouwde omgeving en de projecten die gehonoreerd worden, geven mede invulling aan onze drie meerjarige missiegedreven innovatieprogramma’s (MMIP’s) (I) circulaire bouw en infrastructuur, (II) klimaatadaptief, natuurinclusief en omgevingsbewust bouwen en (III) levensduurverlenging van bestaande woningen, gebouwen en infrastructuur. Wij willen consortia uit de ontwerp-, bouw en technieksector dan ook stimuleren om deel te nemen aan de MOOI-regeling. TKI Bouw en Techniek kan als kennispartner ondersteuning bieden bij de vorming van consortia en de verdere opschaling van de ontwikkelde innovaties.

Voorwaarden voor MOOI-2024

Om in aanmerking te komen voor de MOOI-regeling moet een samenwerking bestaan uit minimaal drie niet-gerelateerde partijen. Het project moet een minimale omvang van € 2 miljoen aan subsidiabele kosten hebben, waarbij elke partij recht heeft op minimaal € 25.000 subsidie. Onderzoeksinstellingen maken niet meer dan 50% van de subsidiabele projectkosten. Het maximale subsidiebedrag dat aan een consortium kan worden toegekend, bedraagt € 4 miljoen. Uiteraard moet de aanvraag een meetbaar plan bevatten en moet het onderzoek gericht zijn op een van de eerdergenoemde thema’s.

Meer informatie over de voorwaarden en de procedure voor de MOOI-subsidies is beschikbaar op de website van RVO. Daarnaast kunt u op 16 januari om 15.00 uur deelnemen aan een webinar waarin alle praktische informatie en voorwaarden worden besproken.

Ondersteuning bij vorming samenwerkingsverband

Wilt u deelnemen aan deze subsidieronde en sluit uw innovatie aan bij de doelstellingen van de MMIP’s van TKI Bouw en Techniek? Maar zoekt u ondersteuning bij het vormen van een consortia? Neem dan contact op met Bart Brink via bart@tkibt.nl

Informatiesessie MOOI-2024 missie gebouwde omgeving

Op 19 maart 2024 organiseren  TKI Bouw en Techniek en TKI Urban Energy in samenwerking met Rijksdienst voor Ondernemend Nederland een informatiesessie over de regeling MOOI-2024 missie Gebouwde Omgeving.  

Meer info en aanmelden

Tijdens de conferentie Circulair Bouwen aan Morgen, hebben Liselore Havermans (TKI Bouw & Techniek) en Daan Schraven (4TU.Bouw en TU Delft) een activatie sessie gehouden die volledig in het teken stond van innovatie. De innovatieve oplossingen die in de circulaire transitie het verschil gaan maken bevinden zich niet enkel op technologisch vlak maar ook op het vlak van sociale en economische processen. Om hier samen beweging in te brengen werd de sessie een experiment om samen, vanuit de koploperspositie die elke deelnemer heeft, tot innovatieve oplossingen te komen.

Liselore en Daan begonnen door de deelnemers mee te nemen in het programma Toekomstbestendige Leefomgeving. Liselore schetste vanuit haar rol als programma manager hoe het programma is ontstaan en opgebouwd. Daan dook de diepte in om te vertellen over de nodige circulaire verandering voor de bruggenbouwketen die zal worden ontwikkeld en geïmplementeerd met een praktijkgerichte benadering en wetenschappelijke ondersteuning.

De deelnemers maakten hierna plenair uit op welke onderwerpen zij vanuit hun eigen koploperspositie het gesprek met anderen wilden aangaan. Zo kwamen zij tot drie thema’s: 1) het meekrijgen van MKB bedrijven in innovatie voor de circulaire transitie, 2) de sociale kant van circulair bouwen en 3) procesinnovaties in de tendering ten behoeve van de circulaire transitie. Deze groepjes gingen vervolgens uiteen om kennis te maken en samen de vraag te beantwoorden: welke innovatie kunnen we ontwikkelen om de circulaire transitie in de bouw te versnellen? Er kwamen veel inspirerende ideeën uit, zoals sociale drempels verlagen door digitale circulaire toepassingen voor het bredere publiek mogelijk maken. Het winnende idee werd uiteindelijk plenair gevormd vanuit de ontstane inbreng: een nieuw gunningscriterium CMVI (Circulair Meest Voordelige Inschrijving) als een instrumentarium waarin ondernemers met circulaire innovaties onafhankelijk van gevestigde bouwbedrijven concurreren voor de realisatie van circulaire innovaties in een aanbesteedt project.

In 2023 ging een nieuw programma genaamd ‘Toekomstgerichte Wijk’ van start onder de vlag van TKI Bouw en Techniek. Het is een nieuw programma, tegelijkertijd bouwen we door op vertrouwde kennis en ervaring. Hoe zit dit precies in elkaar? 

Sybren Steensma van Building Changes: “Met Toekomstgerichte Wijk bouwen we dankbaar verder op de resultaten van programma ‘Klimaatwerk in Uitvoering’, dat we over de periode 2018-2022 hebben uitgevoerd met medefinanciering van TKI Deltatechnologie. De drie hoofdpartners van dat programma, namelijk MKB Infra, de Hogeschool van Amsterdam en Building Changes (penvoerder/programmaleider) zijn weer van de partij, maar we breiden uit, zo zal bijvoorbeeld Straatwerk Nederland gaan deelnemen. Belangrijk ook is dat er achter de brancheverengingen een grote groep aannemers staat die actief betrokken is bij de ontwikkeling. En een groep gemeentes natuurlijk”.

Toekomstgerichte Wijk is erop gericht om innovaties op klimaatadaptatie en circulariteit standaard onderdeel te maken van de reguliere Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW) projectenpraktijk tussen gemeente en aannemer. Daar is aan de ene kant veel technische kennis voor nodig, bijvoorbeeld: hoe werkt een waterbergende weg? Hoe kun je emissieloos werken in de buitenruimte? Hoe kun je met de Milieukostenindicator (MKI) circulairder gaan werken? Maar daarnaast ook begrip van de governance binnen de opdrachtgever. Het blijft een uitdaging om beleidsdoelen te vertalen naar uitvoering, inkoop, beheer. Binnen dit programma proberen we om dit op wijkniveau bij elkaar te brengen, omdat daar alles moet samenkomen.  

Wat neem je dan mee uit het programma Klimaatwerk in Uitvoering, en waar kies je juist een nieuwe weg?  

“Er liggen veel goede bouwstenen die mede vanuit programma Klimaatwerk in Uitvoering zijn voortgekomen. De Hogeschool van Amsterdam, samen met onderzoekspartners Hogeschool Rotterdam en Hanzehogeschool Groningen, worden echt als autoriteit gezien op gebieden als hittestress en waterberging. Hun publicaties hierover kom je overal tegen. Er is geïnvesteerd in een nieuwe manier van werken tussen aannemers en opdrachtgevers, op basis van samenwerking en vertrouwen, dat is meer dan ooit nodig. En innovaties hebben hun weg naar gevonden naar een lange lijst pilot- en/of testprojecten, waar we kunnen zien dat het echt werkt. Daar zijn we allemaal trots op, maar nu moet het standáárd gaan worden. Dat betekent dat je niet alleen de pioniers aan je moet binden, maar ook moet snappen wat bijvoorbeeld de gemiddelde beheerder of uitvoerder nodig heeft om de verduurzaming te omarmen. We gaan gemeentes helpen om dat op wijkniveau allemaal bij elkaar te brengen.” 

Waarom op wijkniveau?  

“De beleidsdoelen worden in de praktijk vaak op overkoepelend gemeenteniveau geformuleerd, maar blijven daar een abstract getal (“50% circulair in 2030!”). En dan doen we op straatniveau een pilot met circulaire stenen, zonder dat we kunnen aangeven welke bijdrage zo’n project nu zou kunnen leveren aan dat gemeentedoel. We richten ons op de ontbrekende schakel ertussen van het wijkniveau, waar juist alles samen moet komen. Daar het ontwikkelen we kennis, ervaring en tools voor. De inbreng van regionale aannemers is daarbij cruciaal, omdat zij vaak de ondergrond in die wijken beter kennen dan de gemeente zelf – niet zo gek natuurlijk, zij werken er tenslotte al in.”  

Hoe kunnen partijen aansluiten?  

“Hoewel we met een grote groep zijn, zoeken we nadrukkelijk uitbreiding, bijvoorbeeld van gemeentes die bovenstaande problematiek herkennen en mee willen draaien. Dat kan actief door een wijkproject als casus in te brengen, maar je kan ook gewoon aansluiten en kennisnemen van de resultaten. Het gaat ons uiteindelijk om de opschaling, dus hoe meer hoe beter.” 

Wil jij ook meewerken aan het programma Toekomstgerichte Wijk? Neem dan contact op met Sybren Steensma (sst@buildingchanges.nl)

—

Programma Toekomstgerichte Wijk loopt van 2023 tot 2027 en bouwt voort op de resultaten van het programma Klimaatwerk in Uitvoering (TKI Deltatechnologie). Het programma draagt bij aan MMIP Klimaatadaptief, Natuurinclusief en Omgevingsbewust bouwen van TKI Bouw en Techniek.

Afgelopen woensdag zijn de Toekomstbestendige Leefomgeving programmapartners uit het Infra consortium die betrokken zijn bij het project ‘Data gedreven beheer en onderhoud’ samen met launching customer Rijkswaterstaat gestart met het inrichten van de proeftuin in de Moerdijkbrugzone.

Tijdens deze bijeenkomst stonden de doelen van het programma en de ambities van Rijkswaterstaat centraal, evenals de wijze waarop we met elkaar in de Moerdijkzone een eerste stap kunnen zetten om onze ambities waar te maken.

De middag was gevuld met energie en markeerde een veelbelovende start van de samenwerking. Caroline den Besten deelde inzichten over de kansen voor innovaties bij Rijkswaterstaat, terwijl Liselore Havermans, PhD haar kennis deelde over het opschalen van innovaties. Hiermee vormt de Moerdijkzone een belangrijke eerste stap in het preventief datagedreven onderhouden van onze infrastructurele assets.

Aanwezig waren deelnemers vanuit verschillende hoeken van de deelnemende organisaties Rijkswaterstaat, Witteveen+Bos, Arcadis, Royal HaskoningDHV, Movares, Fugro, Deloitte, TNO en TKI Bouw en Techniek

Op maandag 20 november vond de eerste editie van de Dag van de Volkshuisvesting plaats. Een dag in het teken van het oplossen het woningtekort, duurzaam en betaalbaar wonen in veilige en leefbare wijken. Georganiseerd door het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, in samenwerking met Aedes, Bouwend Nederland, Neprom, de Woonbond, NVDE, TKI Bouw en Techniek, IVBN, CBS, het Kadaster, de VNG, IPO, Valente, de Nederlandse GGZ en gemeente ’s-Hertogenbosch.

De dag werd afgetrapt door minister Hugo de Jonge die met zijn speech de aanwezigen opriep om deze grote opdracht samen op te pakken: “Als we voor iedereen die betaalbare duurzame woning, die bloeiende gemeenschap willen realiseren, zullen we elkaar nodig hebben.” Lees de volledige speech van de minister hier terug. Op het podium deelden specialisten vervolgens hun visie over de centrale thema’s woningbouw, verduurzaming, betaalbaarheid, leefbaarheid en veiligheid.

Inspiratiesessie TKI Bouw en Techniek over ‘versnellen van renovaties’ 

In de middag konden bezoekers inspiratiesessies bijwonen over allerlei onderwerpen op het gebied van volkshuisvesting. Van biobased bouwen tot het verbeteren van leefbaarheid en van nieuwe woongebieden tot duurzame woonwijken. TKI Bouw en Techniek faciliteerde onder leiding van onze directeur, William van Niekerk, een sessie over het versnellen van renovaties. In de sessie werd ingezoomd op meerdere cases uit het TKI Bouw en Techniek programma Verbouwstromen, een innovatieprogramma gericht op creëren van opschaalbare renovatiestromen.

Op 2 november 2023 is tijdens de InnovatieExpo het Kennis- en Innovatie Convenant (KIC) 2024-2027 door Minister Micky Adriaanse en meer dan 30 partners ondertekend.

Minister Micky Adriaansens (EZK): “We willen graag dat Nederland innovatief aan de top blijft. Alleen zo kunnen we grote uitdagingen op het gebied van technologie, klimaat, digitalisering en veiligheid aan. Door hier kennis om te zetten in innovatie kunnen we maatschappelijke uitdagingen oplossen, verminderen we onze afhankelijkheid van niet-EU-landen én zorgen we voor banen en inkomsten van toekomstige generaties. De ondertekening van het KIC is geen formaliteit. Voor mij laat het zien wat de kracht van Nederland is: publieke en private partijen die gemotiveerd samen willen werken aan een sterk en innovatief Nederland.”

Als TKI Bouw en Techniek hebben wij actief bijgedragen aan de totstandkoming van de bijbehorende Kennis- en Innovatieagenda’s (KIA’s). Hiermee zijn onze drie missiegedreven innovatieprogramma’s (MMIP’s) – Circulariteit, Levensduurverlenging en Klimaatadaptief, Natuurinclusief en Omgevingsbewust bouwen – nu stevig verankerd zijn in het nationale missiegedreven innovatiebeleid voor de komende jaren!

Wij kijken ernaar uit om samen met onze partners in de ontwerp-, bouw- en technieksector samen te werken met de partijen binnen het convenant en de KIA’s.

Voor meer informatie, lees het persbericht van Rijksoverheid

Nog altijd zijn de historische kademuren van Amsterdam van onschatbare waarde voor de stedelijke infrastructuur, maar hun ouderdom en veranderende omstandigheden roepen serieuze veiligheidsvragen op.

Binnenkort vindt een symposium plaats dat als doel heeft het bewustzijn te vergroten en kennis te delen over het behoud van deze iconische structuren, niet alleen in Amsterdam maar ook in andere steden. Het evenement focust zich op historische aspecten, vruchtbare samenwerkingen tussen onderwijsinstellingen en lokale overheden, en de praktische implementatie van onderzoek. Professor Andrew Whittle van MIT zal spreken over geotechnisch infrastructuuronderzoek in Boston, waarbij hij vergelijkingen trekt met de ondergrond van Amsterdam. Het symposium eindigt met een interactieve discussie, om verbindingen te leggen tussen industrie, academici en gemeenten.

Schrijf je kosteloos in vóór 22 november 2023 voor dit evenement, dat op 30 november 2023 wordt gehouden als onderdeel van de promotie van Mart-Jan Hemel aan de TU Delft.