Ministeries en hubs bundelen krachten tijdens inspiratiesessie Regionaal Bouwen aan Human Capital

Aanwezig waren de 4 hubs Bouwlab R&Do, SPARK, Pioneering en Alfa college& Hanzehogeschool, en penvoerder TKI Bouw en Techniek, inhoudelijk programmamanager TNO, subsidieverstrekker ministerie van BZK en vertegenwoordigers van OC&W, I&W en EZK. De dag stond in het teken van kennisuitwisseling en afstemming tussen de beleidsagenda’s van de ministeries en het programma Regionaal Bouwen aan Human Capital. Met als gezamenlijk doel het realiseren van een emissievrije, circulaire en klimaatbestendige leefomgeving. Vanuit het programma Regionaal Bouwen aan Human Capital dragen de hubs bij aan een toekomstbestendige leefomgeving door het ontwikkelen van een schaalbare regionale human capital aanpak die de skills ontwikkeling van (toekomstige) vakmensen en de adoptie van innovaties in de praktijk versnelt. Het startpunt voor de regionale aanpak is het concept Sharebouw&Techniek, dat de werelden van werken, leren en innoveren systematisch aan elkaar verbindt.

Kennisuitwisseling

De inspiratiesessie startte in de Grolsch Veste, met de openingswoorden van Hans Hilbrands, directeur van stichting Pioneering, gevolgd door William van Niekerk, directeur van TKI Bouw en Techniek. Beiden benadrukken het belang van samenwerking om tot een toekomstbestendige leefomgeving te komen en het ontwikkelen van schaalbare human capital aanpakken. Deze aftrap werd gevolgd door een presentatie over het programma Versnelling Verduurzaming Gebouwde Omgeving door Jeroen Bart en Emma Hartholt van het Ministerie van BZK en een presentatie over het actieplan Groene en Digitale Banen door Andre Rodenburg van het Ministerie van I&W. De ambities vanuit de ministeries zijn groot als het gaat om verduurzaming, evenals het belang van human capital bij het realiseren van een versnelling hierin. De ambitie van het Ministerie van BZK is om het marktaandeel industrieel en duurzaam bouwen op te schalen van 3-5% nu tot 50% in 2030. “Als we het doen zoals we het deden gaan we het tempo niet halen”, aldus Emma Hartholt. Het ministerie van BZK benadrukt het belang van Human Capital bij innovatie: ‘Alle doelen red je niet als je niet voldoende mensen vindt of ervoor zorgt dat mensen die er werken in de sector blijven en op nieuwe manieren leren werken. Lerende ecosystemen zoals in dit programma zijn belangrijk voor die transitie’. Tot slot vertelt Radboud Dam van het ministerie van OCW hoe het groeifondsprogramma LLO Katalysator skillsontwikkeling in ecosystemen kan versterken.

Goedele Geuskens van TNO presenteert de hoofdlijnen van het programma Regionaal Bouwen aan Human Capital. Ze geeft aan dat de vier regionale hubs begin dit jaar zijn gestart met de vertaling van het concept Sharebouw&Techniek naar hun eigen regio. Op dit moment ontwikkelen en testen de hubs verschillende werkwijzen, bijvoorbeeld op het gebied van learning communities, vernieuwing in leren en ontwikkelen en innovatie adoptie. Dit gebeurt altijd aan de hand van concrete casussen op het gebied van circulair en biobased bouwen, digitalisering en industrialisatie, en in nauwe samenwerking tussen bedrijven, hubs en onderwijs. De volgende stap is het evalueren van wat werkt en het overdraagbaar maken van de aanpak naar andere regio’s. Belangrijke eerste opbrengsten van het programma tot nu toe zijn dat er een gedeelde visie en taal ontstaat tussen de regionale hubs, de regio-overstijgende samenwerking bijdraagt aan versnelling, en de partijen eerste stappen zetten naar een duurzame infrastructuur gericht op innovatie in human capital.

Na de introductie van het programma volgen pitches van de vier hubs. De hubs laten met één concreet voorbeeld zien hoe zij de regionale human capital aanpak vormgeven, en skills ontwikkeling en innovatie adoptie versterken. Namens stichting Pioneering licht Bas van Dongen aan de hand de casus thermetisch compartimenteren één van de methoden uit hun ontwikkelde toolbox toe: micro learning commmunities. In micro learning communities gaan vakmensen, docenten en studenten aan de slag met hele concrete innovatiethema’s, om met gezamenlijke denkkracht barrières weg te nemen en er voor te zorgen dat innovaties sneller in de praktijk landen: “Door de uitdaging steeds in kleine stukjes op te knippen kan men in 8 weken komen tot gedragen oplossingen”. Johan Treur licht toe hoe SPARK in zijn regio een challenge platform heeft ingericht voor door het bedrijfsleven ingebrachte vraagstukken, die zij samen met studenten, docenten en kennispartners oplossen. Johan: “Je kunt niet voorspellen welke skills in de toekomst nodig zijn, daarom is een infrastructuur nodig om samen te leren”. Wilfried Hoffman van Bouwlab R&Do neemt ons mee in een aanpak gericht op het versterken van de samenwerking in de keten. Hij presenteert hoe aannemers, bouwbedrijven en leveranciers met de Digitale Bouwstraat, waarin informatie vroegtijdig wordt geïntegreerd, werken aan betere samenwerking. “Door deze samenwerking kunnen een hoop reruns in de werkprocessen worden opgevangen en kosten worden bespaard”. Jos Dokter en Annemarieke Aarts van hub Noord(Alfa College en Hanze Hogeschool) lichten toe hoe zij showcases inzetten als middel voor onderwijsinnovatie. Studenten, docenten en bedrijven werken samen aan showcases over biobased en circulair materiaal, bijvoorbeeld door materialen uit een donorgebouw te hergebruiken. Leren door te doen en door met de hele keten samen te werken: “Het vraagt bij al die ketenpartners passende kennis en vaardigheden. Je komt zo ver als de kennis en vaardigheden van de volgende in de keten reikt”.

Tenslotte geeft Stephan Corporaal, lector bij Saxion, met zijn presentatie over zijn onderzoek onder 6.000 technische vakmensen uit Oost Nederland de aanwezigen inzicht in hoe vakmensen behouden kunnen blijven in de sector. Baanzekerheid (vast contract), duidelijkheid, support van een mentor, ontwikkeling (niet scholing) in de baan, en steun van leidinggevenden zijn belangrijke factoren voor vakmensen. Stephan is blij te horen hoe de hubs een beroep doen op de beslissingsruimte en het oplossend vermogen van vakmensen, omdat zijn onderzoek laat zien dat de kansen hier tot nu toe veelal onbenut blijven. Het ontstaan van een leerculteer in de bouw- en technieksector is voor hem een cruciale factor voor het versnellen van de transitie naar een emissievrije, circulaire en kilmaatbestendige leefomgeving.

Bezoek De Groot Vroomshoop

In de middag begeeft het gezelschap zich naar de fabriek van De Groot-Vroomshoop in Enschede. In de fabriek wordt houtmodulebouw gerealiseerd. De modulaire gebouwen zijn voor 70% bio-based, herbruikbaar, reduceren logistieke bewegingen naar de bouwplaats, en dragen zo bij aan de toekomstbestendige leefomgeving.

Bart Slettenaar en Wilco Breukelman openen de rondleiding met een presentatie en tonen enkele voorbeelden van modulaire gebouwen die door de Groot Vroomshoop zijn opgeleverd. Aan de hand van de voorbeelden illustreren zij hoe de bouw met prefab modulaire gebouwdelen steeds meer mogelijkheden kent. Zo werd in 2017 nog met een enkele woonlaag gebouwd, maar kan inmiddels al met 9 bouwlagen gewerkt worden en kunnen stalen gebouwen met houten constructies opgetopt worden.

De link met het programma Regionaal Bouwen aan Human Capital licht Wilco ook toe. Zo heeft kennispartner Saxion een opstelling op het ontstaan van schimmel getest – waardoor zij een bijdrage leverden aan de optimalisatie van deze innovatieve wijze van bouwen. Ook zijn onderwijspartners uit de regio betrokken, bijvoorbeeld door de plaatsing van studenten die in stages met de nieuwe methoden leren werken. Verder leidt het bedrijf continu nieuwe mensen op die het werk on the job leren en door kunnen stromen naar collega bedrijven in de regio.

Dialoog

Na de rondleiding gaat de groep terug naar de Grolsch Veste en volgt nog een dialoog ronde waarin in vier groepen wordt gesproken over de gewenste stip aan de horizon en concrete acties om hier in samenwerking te komen. Uit deze gesprekken, volgens de methodiek van de ‘micro-learning community’ komen verschillende concrete acties naar voren waarmee het programma Regionaal Bouwen aan Human Capital en de ministeries elkaar kunnen versterken. De opvolging hiervan vormt onderdeel van geanimeerd gesprek tijdens de afsluitende borrel.