Nederland recyclet 85 % van zijn bouw‑ en sloopafval, maar maakt amper onderscheid tussen open‑looprecycling (laagwaardige toepassingen) en closed‑looprecycling (materiaal behoudt of herneemt zijn oorspronkelijke functie). Een forse vermindering van de milieu‑impact vraagt om direct hergebruik en closed‑looprecycling – strategieën die nu nog sterk onderbenut zijn.

De haalbaarheid daarvan hangt niet alleen af van de gekozen materialen maar ook van de verbindingen tussen componenten. Onomkeerbare verbindingen (bijv. gelijmd) dwingen tot voortijdige vervanging van anders duurzame onderdelen, wat leidt tot extra materiaal‑ en energieverbruik en belemmert hergebruik. Er bestaat nog geen praktische methode om dit soort effecten bij multimateriaal‑systemen in gebouwen te beoordelen. Nieuwe, gebruiksvriendelijke analysetools zijn dus essentieel voor weloverwogen Design for Disassembly (DfD) en hoogwaardige materiaalterugwinning aan het einde van de levensduur.

Doel van het programma

ReCLAIMED ontwikkelt een onderbouwde, kwantitatieve ontwerptool die het effect van materiaal‑ en verbindingskeuzes op het Reclamation Potential (RP) over meerdere gebouwlevenscycli inzichtelijk maakt.

• RP‑methode (2019‑2022 ontwikkeld) kwantificeert de vermeden milieu‑impact van alternatieve hergebruik‑ en recyclingscenario’s.

• De tool signaleert “hotspots” (materialen/verbindingen met laag RP) en geeft ontwerpers concrete aanpassingssuggesties.

• Ontwikkeling verloopt iteratief via workshops met architecten, opdrachtgevers, ingenieurs en producenten, die de tool toetsen aan bestaande workflows.

Kernactiviteiten

1. Uitbreiding analysemodel – automatische data‑extractie uit BIM en andere ontwerpsystemen.

2. Gebruikersinterface (GUI) – intuïtief, ook voor minder digitaal vaardige gebruikers; geeft ontwerp‑prompts om RP te verhogen.

3. User‑engagement & kennisdeling – workshops, testsessies, feedbackrondes met ketenpartners; online masterclass/webinar.

4. Validatie & open‑source – toetsing samen met Scheldebouw op RP, veiligheid, energie‑efficiëntie en esthetiek; publicatie op GitHub.

5. Een taxonomie van verbindingstypen wordt ontwikkeld en geïntegreerd, zodat (de)monteerbaarheid expliciet wordt meegewogen.

Resultaat en impact

ReCLAIMED levert een robuuste, direct toepasbare digitale methode om het terugwinningspotentieel van bouwsystemen te bepalen en zo DfD‑beslissingen te onderbouwen. De beoogde resultaten:

• Duurzaam materiaalgebruik verankeren in aanbestedingen door gerichte eisen aan materialen en constructietechnieken.

• Nauwkeurige waardering van herstel‑ en hergebruikroutes voor bestaande bouw (reparatie, remanufacturing, closed‑looprecycling).

• Ontwerpkeuzes vergelijken op RP en aantoonbare milieu‑winst.

• Nederlandse producenten stimuleren tot multi‑life‑cycle businessmodellen met remontage, reparatie en geavanceerde scheidings‑/sorteringstechnieken.

• Nieuwe adviesdiensten in milieukosten‑ en circulaire product­ontwikkeling faciliteren.