O3 – Samen versnellen naar HNN
Als we circulair bouwen als Het Nieuwe Normaal willen gaan zien, moeten er eerst goede afspraken worden gemaakt en uitgangspunten worden bepaald. Wat is circulair bouwen, welke prestaties streven we na? Voor effectieve emissiereductie moeten opdrachtgevers en -nemers in de bouw eerst dezelfde taal spreken.
‘Het Nieuwe Normaal is een nieuwe, breed gedragen standaard met haalbare én ambitieuze prestaties op het gebied van circulair bouwen’, legt Merlijn Blok uit. Als Sustainability Consultant bij Metabolic heeft Blok zich de afgelopen jaren gespecialiseerd in duurzaam en circulair bouwen. Daarin heeft binnen Het Nieuwe Normaal al de nodige standaardisatie plaatsgevonden, met steeds scherpere prestatie-indicatoren voor bijvoorbeeld materiaalgebruik, losmaakbaarheid, en de milieu-impact van materialen. Er zijn diverse initiatieven opgekomen om circulair bouwen meetbaar te maken, zoals dat van CB’23.
Blok: ‘Vanuit Het Nieuwe Normaal sluiten we zo veel mogelijk aan bij de bestaande methodieken en instrumenten. Waar ze nog ontbreken, ontwikkelen we die. Dit project heeft een heel duidelijk doel: hoe kunnen we van ambities naar opgaven gaan? En hoe kunnen we van houdbare en schaalbare circulaire prestaties Het Nieuwe Normaal maken?’
Circulair impact maken
Binnen het deelproject zijn zes opdrachtgevers en zes opdrachtnemers uit de Nederlandse bouw verenigd, om tot een marktgedragen aanpak te komen voor circulair bouwen. ‘De centrale vraag is: welke impact kun je daarmee bereiken’, stelt Toni Kuhlmann, projectleider bij Metabolic voor Het Nieuwe Normaal. ‘Het doel is bouwen binnen de grenzen van de planeet. Dan hebben we het natuurlijk over Paris Proof, maar stikstof hoort daar ook bij. Het doel is om te komen tot schaalbare prestatieniveaus. Hoe kun je de markt echt helpen? Als je een nieuw gebouw gaat realiseren als aannemer of opdrachtgever, wat is dan een haalbaar ambitieniveau? Hoe ver kun je gaan in circulariteit?’
Bouwhubs voor de ‘last mile’
Wat het project concreet oplevert, is een raamwerk waarbinnen gebouwen, maar ook gebieden en infrastructuur worden geëvalueerd op basis van duurzaamheid en circulariteit. ‘Aan de hand van vragenlijsten en prestatie-indicatoren worden uiteindelijk meer dan 500 projecten geëvalueerd’, legt Kuhlmann uit. ‘We willen naast CO2 ook specifiek de impact van circulair bouwen op de stikstofuitstoot bekijken. Op projectniveau evalueren we daarom wat de stikstofdepositie is geweest, en welke maatregelen hebben bijgedragen aan stikstofreductie.’
Blok vult aan: ‘Doordat je modulair en prefab gaat bouwen, doordat je emissies in de fabriek beter onder controle hebt, of doordat je elektrisch materieel inzet. Op de bouwplaats of in de logistiek. Zo kunnen bouwhubs de emissies tijdens de ‘last mile’ een stuk verlagen. Dat zijn specifieke maatregelen die we uitvragen om inzicht te krijgen.’
Waardevol puzzelstuk
De eerste reacties van deelnemers aan het deelproject zijn positief. ‘Met name opdrachtgevers vinden het prettig dat het raamwerk hen praktische handvatten biedt’, merkt Blok. ‘Om te bepalen wat circulair bouwen nou eigenlijk is, en welk ambitieniveau ze moeten hanteren bij een uitvraag. Het is een waardevol puzzelstuk om circulair bouwen te versnellen.’
Eind dit jaar wordt de eerste versie van het raamwerk opgeleverd, maar dat is pas het begin. Prestatieniveaus zullen zich blijven ontwikkelen.
Minstens zo belangrijk voor het ontwikkelen van een standaard is een breed draagvlak, weet ook Kuhlmann. ‘Bij de presentatie van de 1.0-versie van het raamwerk op 7 december kunnen partijen zich aansluiten bij Het Nieuwe Normaal. Door het tekenen van een manifest committeren ze zich aan Het Nieuwe Normaal en krijgen ze van ons alle tools om ermee aan de slag te gaan.’
‘Hoe kunnen we van houdbare en schaalbare circulaire prestaties Het Nieuwe Normaal maken?’
Partners
- ALBA Concepts
- Copper8
- Metabolic
- Cirkelstad
- Technische Universiteit Delft
- Witteveen + Bos Raadgevende ingenieurs
Resultaten
In december 2023 wordt de 1.0-versie van het raamwerk voor Het Nieuwe Normaal opgeleverd, met breed gedragen prestatieniveaus die meegenomen kunnen worden in het proces van aanbesteding. Voor het evalueren van projecten is een gestructureerde vragenlijst opgesteld en omgezet in een online module. Er is een integrale indicator ontwikkeld om stikstof in alle aspecten en alle soorten bouwproject mee te nemen. Het opstellen van de indicator leidt tot kennis en bewustzijn voor opdrachtgevers en opdrachtnemers die gebruikmaken van of hulp zoeken in Het Nieuwe Normaal. Geïnteresseerde partners die met HNN aan de slag willen, kunnen zich inschrijven voor het manifest.
